Levenskunst voor vandaag -Jaargang 11 - 2013/14
(klik op affiche voor uitvergroting)
We gaan in gesprek met enkele religieuze leefregels. We stellen ons de vraag wat deze teksten ons als christenen die verlangen naar een authentiek persoonlijk en liturgisch leven in verbondenheid met God, met elkaar en met de kwetsbare medemens vandaag als levenswijsheid en levenskunst aanbieden.
Gedurende 4 donderdagavonden worden na een korte inleiding door een 'kenner' volgens de methode van de contemplatieve dialoog teksten gelezen van oude en nieuwe leermeesters Franciscus van Assisi, de Moderne Devotie, Benedictus van Nursia en Augustinus van Hippo.
De levenskunst van Franciscus van Asissi
Op 21 november heeft Pater André Jansen ons laten kennismaken met de levenskunst van Franciscus van Assisi. In zijn inleiding toonde hij hoe Franciscus vanuit engagement tot een mystiek van ontmoeting kwam. Zowel tijdens de inleiding als bij de contemplatieve dialoog mochten we enkele teksten van Franciscus lezen die inspireren voor vandaag.
Teksten van de contemplatieve dialoog
Uitgave Franciscus van Assisi, Mysticus van nabijheid (2013) van Pater André Jansen
De Regel van Augustinus
Eén van hart en ziel op weg naar God
Op donderdag 13 maart mochten we tijdens de samenkomst van de Wachters bij de Bron zuster Francis van het Engels Klooster in Brugge beluisteren over de levenskunst voor vandaag die te ontdekken valt in de Regel van Augustinus. Zuster Francis illustreerde dit aan de hand van de structuur van de Regel die begint met verbondenheid en vriendschap en voert langs het centraal punt van dienstbaarheid in geloof, hoop en liefde naar het hoogtepunt van de mystieke vereniging.
Ze toonde ons de overeenkomst met een achtvoudige pad
Delen/eenheid
Bidden/waakzaamheid
Sober leven /tevredenheid
Keuze maken/ zuiverheid
Jezelf geven/dienstbaarheid
Elkaar vergeven/openheid
Luisteren/verantwoordelijkheid
Schouwen/schoonheid
Nadien lazen we in het leerhuis van de contemplatieve dialoog acht uittreksels die telkens een trede op dit pad illustreerde. Aldus mochten we op het spoor komen hoe we niet zonder vrienden bij God komen maar ook hoe de regel van Augustinus, die op Gods Woord is gebouwd, ons samen één van hart en ziel vrijmaakt onder de genade eerder dan te verplichten onder de 'wet'. Dat de Regel niet enkel geschreven is voor religieuzen die in een klooster leven maar voor alle christenen die verbonden trachten te leven met de Heer en met elkaar, mogen we opmaken dat voor Augustinus elke dienaar Gods ook monnik is. We voelden ons aangesproken door en dankbaar om deze kostbare parel van een grote Godsvriend die we mochten ontdekken.
Teksten van de contemplatieve dialoog
Eén van hart en ziel op weg naar God
Op onze laatste avond van de Wachters bij de Bron op 15 mei rond het thema Levenskunst voor vandaag toonde Prof. Lamberigts zich een echte liefhebber van Augustinus, niet alleen vanuit een wetenschappelijke belangstelling maar bovenal omwille van datgene wat Augustinus in zijn Regel ons te zeggen heeft over leven in gemeenschap vandaag. Daarbij gaat het volgens professor Lamberigts om samenleven, om leven in een gemeenschap als veel ruimer dan leven in een klooster. "Als mensen samenleven en dat kan zijn thuis, op het werk, elders, dan komen verschillende karakters en temperamenten samen. Er zijn verschillen in opvattingen, manieren van leven, enz. Samenleven is dus altijd getekend door wederkerigheid. Volwassen samenleven is getekend door respectvolle wederkerigheid. Dat betekent dus dat men aanvaardt dat er in het samenleven conflicten zijn en het zou getuigen van grote naïviteit dit te willen ontkennen. Augustinus ontkent niet dat er verschillen zijn tussen de mensen. Van Bavel noemde dat gezonde pluriformiteit. Ik gebruik graag het beeld van de mozaïek: de schoonheid van een mozaïek ligt niet in de individuele stukjes, maar in het geheel. Tegelijkertijd is dat geheel niet veel waard als er een of ander deeltje ontbreekt. Verscheidenheid is hier met andere woorden de garantie voor schoonheid."
Na de inleiding op Augustinus en zijn Regel lazen we tijdens de contemplatieve dialoog samen hoofdstuk VI dat over liefde, conflict en vergeving gaat. Het hoofdstuk besluit met de woorden: "Uw liefde moet geleid worden door de Geest".
Prof. Lamberigts besloot zijn toelichting met het volgende: "Het eerste dat hier gezegd moet worden is natuurlijk: in het doopsel hebben allen de Geest ontvangen. In de Bijbel wordt hierover regelmatig gezegd: Geest van liefde. Binnen de context van de regel betekent het dus in onze relaties de Geest van liefde zichtbaar maken en dat doe je door de ander in het centrum te plaatsen, ook in een gezagsrelatie. Want, zegt Augustinus, de ander staat in het centrum omdat hij verwijst naar de Ander, God."
Dit moge tevens een mooie Pinksterwens voor ons allen zijn.
Teksten van de contemplatieve dialoog
De regel van Benedictus
Donderdag 24 april mocht het Godsvriendenhuis zich voor de derde maal verheugen in een bezoek van Abt Philippe Vanderheyden van de Abdij van Chevetogne. Hij bracht ons vanuit zijn persoonlijke ervaring als abt van een benedictijnengemeenschap een inkijk in de evangelische spiritualiteit van de regel van Benedictus, die ook leken kan inspireren om vrede en eenheid onder elkaar te bewaren ondanks de verschillen. Elk mens is immers een unieke persoon in de regel. Overal in de regel is Christus terug te vinden, in de liturgie zowel als in het gelaat van de broeder, de zieke, de oudere, de gast, de abt…
De regel helpt ons om op onze pelgrimstocht naar Gods Rijk onze oude mens te laten omvormen tot een echte Christen (Christus-gelijkvormig worden) door de inwerking van de Heilige Geest. Dit vraagt om een geestelijke strijd waarin bekwaamheid tot zelfkritiek, maar ook het besef van een menslievende God, die ons geschapen heeft omdat Hij ons wil, belangrijk zijn. We weten dat we als zondaars in onze zwakke menselijke natuur dit niet kunnen zonder een beroep op Gods genade in het gebed en de hulp van onze broeders en zusters in gemeenschap (het huis van God). Dat brengt ons tot een houding van afhankelijkheid en lofprijzing in het besef dat we leven van Gods barmhartigheid. Met diezelfde barmhartigheid nodigt de Regel ons uit naar anderen te kijken.
Vanuit die basishouding formuleerde Abt Philippe een zestal prioriteiten voor een gezond gemeenschapsleven dat over God spreekt: (1) altijd leven in Gods tegenwoordigheid ondermeer in de lectio divina van het Woord en het gebed om ons hart te laten verruimen, (2) Christus zien in ieder mens om die te dienen met de kracht van Christus, (3) een deugdenleven beoefenen dat ons vrijmaakt van wat niet deugt, (4) het beoefenen van arbeid en gastvrijheid in dienstbaarheid en deemoed, (5) aandacht voor de noden van de andere laten voorgaan op de eigen behoeften, (6) een houding van beschikbaarheid (“hier ben ik, Heer”).
We onthouden vooral dat geloven gaat over het beleven van een vriendschapsliefde met de levende Christus en dat we uitgenodigd worden om elke dag te bidden tot elk van de drie personen van de Drievuldigheid: Vader, Zoon en Heilige Geest.
Teksten van de contemplatieve dialoog
